Τη πατρίδα τη κουβαλάς μέσα σου..

Αισθάνθηκε σαν να μη πέρασε μια μέρα από τότε που αναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό.. ως σαν κυνηγημένος από τη –τότε- κατάντια της πατρίδας και τη φτώχια που δεν άφηνε πολλές επιλογές.. και όμως, να, που αισθάνεται ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται… μόνο που τώρα δε φεύγει εκείνος, αλλά ο αγαπημένος του εγγονός..

Βαρύ το φορτίο τότε, βαρύ και σήμερα.. Ξαναζούσε, μέσα του, τη μετανάστευση, και παράλληλα σκεπτόταν το παιδί του που έφευγε.. Αισθανόταν ότι είχε αποτύχει. Τόσοι κόποι, τόσα χρόνια στη ξενιτιά.. Πως άλλωστε, μπορούσε να ξεχάσει τις διπλές βάρδιες στα εργοστάσια που δούλευε για «να τα φέρει βόλτα».. Τα παιδιά που τον περίμεναν να γυρίσει πως και πως, για να τον δουν λίγα λεπτά, πριν τον κυριεύσει η κούραση.. Πόσα, αλήθεια, στερήθηκε ο ίδιος, για να μη στερηθούν τα παιδιά του.. Πόσα υπέμεινε για όλα αυτά τα χρόνια.. για να μαζέψει λίγα χρήματα να πάρει ένα σπίτι στη πατρίδα.. και τώρα; Τώρα όλα έγιναν καπνός.. μια τα χαράτσια μια τα μνημόνια.. Η σύνταξη, ότι απέμεινε από αυτήν, με τα βίας φτάνει για να αγοράσει λίγα τρόφιμα και φάρμακα.. μιας και το «τό γῆρας, οὐ γάρ ἔρχεται μόνον»..  Μόνο η πίκρα από τις ψεύτικες υποσχέσεις των πολιτικών έμεινε σταθερή, σκεφτόταν, και αναστέναζε.. Πολλά λάθη κάναμε εμείς, οι παλαιοί, συλλογίστηκε, που αφήσαμε αυτούς να διαχειρίζονται τη πατρίδα μας.. Τώρα όμως είναι αργά, για το εγγόνι μου που φεύγει.. Εξάλλου, τι όνειρα να κάνει εδώ.. με τόση ανεργία, με τόσα ψέματα.. τι να πιστέψεις και τι να αφήσεις.. Τις σκέψεις του, τις διέκοψε το κουδούνι. Ήρθε το παιδί να με χαιρετίσει, σκέφτηκε, και σηκώθηκε για να ανοίξει τη πόρτα..

                Πράγματι, ήταν ο Βαγγέλης, ο εγγονός του. Μπήκε σα χείμαρρος μέσα στο σπίτι, και πριν προλάβει να μιλήσει ο παππούς τον αγκάλιασε σφικτά. Αυτή η αγκαλιά τα είπε όλα. Για λίγα δευτερόλεπτα δε μιλούσε κανείς.. δε χρειαζόταν εξάλλου πολλές κουβέντες.. τόση ήταν η συναισθηματική φόρτιση..

Ο παππούς, κοίταξε στα μάτια το Βαγγέλη, και με σταθερή φωνή, αλλά γεμάτη συγκίνηση, του λέει: «Παιδί μου, ξέρω ότι θα φύγεις, όμως μην ανησυχείς.. Παίρνεις την Ελλάδα μαζί σου.. Η πατρίδα μας, η Ελλάδα είναι σπόρος, είναι φως! Από τη στιγμή που την αφήσεις και μπει μέσα σου, και τη ποτίζεις με αγάπη και μάθηση, εκείνη θα αναπτύσσεται και θα ανθίζει» .. και συνέχισε, «όσο μακριά και αν είσαι, θα τη κουβαλάς μέσα σου, και θα ομορφαίνει και θα φωτίζει το δρόμο σου.»

Η τελευταία εικόνα του αποχωρισμού, που «πήρε μαζί του» ο Βαγγέλης, είναι το παππού στην εξώπορτα να τον χαιρετά χαμογελαστός. Μετά, να χαμηλώνει το βλέμμα και πριν προλάβει να βουρκώσει, να κρύβεται πίσω από τη πόρτα..  Ήξερε καλά μέσα του, ότι ο παππούς δε κρύφτηκε από ντροπή. Ήξερε ότι ο παππούς του δεν ήθελε να τον δυσκολέψει που έφευγε.. αναζητώντας μια καλύτερη τύχη.. σε κάποιο μέρος όπου οι άνθρωποι συνεχίζουν να κάνουν όνειρα.. και συνεχίζουν να έχουν πατρίδα.

Δεν εμπιστεύονται την Ελληνική συγκυβέρνηση.. ενώ ετοιμάζονται για νέο δάνειο..

Οι ξένοι επενδυτές φαίνεται να μην εμπιστεύονται την Ελληνική συγκυβέρνηση, ενώ παράλληλα «φοβούνται» την όποια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από τη διστακτικότητα νέων επενδυτών να προβούν σε νέες επενδύσεις στα ακίνητα, λόγω των αρνητικών αντιλήψεων για την ελληνική οικονομία καθώς και από την αδυναμία διαχείρισης του χρέους (Πρώτο Θέμα, 3/2/2014). Στα στοιχεία αυτά, προστίθενται και οι δηλώσεις του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών κ. Ευ. Βενιζέλου, όπου συνέδεσε την «πολύ-αναμενόμενη» ανάπτυξη με πιστώσεις, προ-αναγγέλλοντας με αυτό το τρόπο νέο δανεισμό και παράλληλα του ένα νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής (ομιλία κ. Ευ. Βενιζέλου, 10/10/2013). Και όλα αυτά, όταν το τοπίο της Ελληνικής οικονομίας παραμένει ομιχλώδες κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας της φορολογικής νομοθεσίας και της έλλειψης σταθερού φορολογικού συστήματος. Αναπάντεχα, τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ύφεση, και το παγκόσμιο διασυρμό της χώρας, δρουν αποτρεπτικά για τους εν δυνάμει επενδυτές, καθώς είναι πρακτικά αδύνατο να αποτιμήσουν επενδυτικούς κινδύνους και επιχειρηματικά σχέδια σε βάθος χρόνου.

Παράλληλα, η εγχώρια επιχειρηματικότητα συνεχίζει να αιμορραγεί σοβαρά, δεδομένων της σχεδόν ανύπαρκτης ροής νέων (ηλικιακά) επιχειρηματιών στην ελληνική αγορά και με την απασχόληση στο εμπόριο το 2013, να φτάνει στα επίπεδα του 1997, σημειώνοντας απώλειες 176.400 καθαρών θέσεων εργασίας. (Β. Κορκίδης, Πρώτο Θέμα, 1/2/2014).

Κατά συνέπεια, η έλλειψη επενδύσεων, ρευστότητας και φορολογικής σταθερότητας δημιουργούν περιδίνηση ύφεσης στην Ελληνική οικονομία, η οποία εγκλωβίζει επιχειρηματίες, μισθωτούς και συνταξιούχους σε κατάσταση επιβεβλημένης πτώχειας και φόβου. Την εικόνα αυτή ενισχύει, με δηλώσεις η συγκυβέρνηση, υπογραμμίζοντας «ότι ούτε υπήρχε, ούτε υπάρχει Σχέδιο Β», ενώ παράλληλα επενδύει επικοινωνιακά, με στόχο τον (α) έλεγχο του εκλογικού σώματος, αλλά και (β) την εξασφάλιση της εύνοιας των δανειστών με την υπενθύμιση ότι «το δάνειο αυτό εξυπηρετείται, δεν έχει καταπέσει καμία εγγύηση, τοκοφορεί το δάνειο αυτό» (Ε. Βενιζέλος, 10/10/2013).

            Στα πλαίσια αυτά, είναι σαφές ότι η ύπαρξη (και μόνο) εναλλακτικού σχεδίου για έξοδο από τη κρίση αποτελεί κόκκινο πανί για τη παραπαίουσα συγκυβέρνηση. Το  γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από τον επικοινωνιακό αποκλεισμό άλλων πολιτικών φορέων και εφαρμόσιμων προτάσεων που, πλέον, φέρεται να επιβεβαιώνονται από τις πρόσφατες διαρροές απόρρητων εγγράφων του ΔΝΤ, οι οποίες μιλούν για σχέδιο εξόδου από τη κρίση με κούρεμα εξ’ αρχής του Ελληνικού χρέους.  Εν μέσω αυτής της κατάστασης η συγκυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει επικοινωνιακά με την επανανακοίνωση-επέκταση των 400.000 θέσεων εργασίας (είχε ήδη πρωτοαναφερθεί στις 10/3/2013, Zougla), οι οποίες αφορούν 6μηνη εργασία για άνεργους μέχρι 29 ετών και επιδοτούμενο μισθό της τάξεως των 470 ευρώ. Με αυτή την ανακοίνωση γίνονται, πλέον, ξεκάθαρα τα σχέδια της συγκυβέρνησης που αποσκοπούν στη μετατροπή των εργαζομένων σε επαίτες, και ολόκληρης της χώρας σε Ειδική Οικονομική Ζώνη (ΕΟΖ) με μισθούς πείνας, ολοκληρώνοντας τα σχέδια εξαθλίωσης και οικονομικής υποδούλωσης των Ελλήνων.

Πέτρος Βιολάκης

Τα δάκρυα πάγωσαν στο σκοτάδι..

Κράτησε λίγο στα χέρια του μια μικρή γυάλινη χιονόμπαλα.. που είχε βρει λίγο πριν σε ένα κάδο, ψάχνοντας να βρει κάτι να φάει.. μικρές γλυκιές αναμνήσεις ζέσταναν για λίγο τη ψυχή του από το κρύο.. και πριν προλάβει να το σκεφτεί δυο δάκρυα κύλησαν. Όμως τα δάκρυά του είχαν ήδη παγώσει πριν καν προλάβουν έρθουν σε επαφή με το παγωμένο χώμα.. κράτησε τη γυάλινη χιονόμπαλα σφικτά πάνω του.. παρόλο που ήταν κρύα, έβγαζε μια παράξενη ζεστή φλόγα, που δεν ήθελε για κανένα λόγο να αφήσει από τα χέρια του. 

Τα θαμπά φώτα στις παγωμένες βιτρίνες, των λιγοστών καταστημάτων, φαίνονταν μαγικά. Σχεδόν σε υπνώτιζαν. Το μούδιασμα από το κρύο, και η ρίγη που διαπερνούσε το κορμί του γινόταν, πλέον, υποφερτά. Κρατούσε, όσο του επέτρεπε το μούδιασμα, τη χιονόμπαλα σφικτά πάνω του σαν τον πολυτιμότερο θησαυρό της γης.

Ο ήχος από βήματα προς το μέρος του τον ξύπνησαν από το λήθαργο που του προκαλούσε το κρύο, και έστρεψαν το βλέμμα του στην αδύνατη γυναικεία φιγούρα που τον πλησίαζε αργά αλλά σταθερά. Ήταν μια ηλικιωμένη κυρία, με αρκετά χρόνια χαραγμένα στο πρόσωπό της, που όμως για κάποιο λόγο δεν αφαιρούσαν τίποτα από τη γλυκύτητά της. Κοντοστάθηκε, χαμογέλασε και ευχήθηκε Χρόνια πολλά. Όσο διακριτικά μπορούσε, παράχωσε μια μικρή σακούλα στη κουλουριασμένη κουβέρτα του, χαμήλωσε το βλέμμα της και έφυγε ήσυχα, με το αργό και σταθερό της βήμα, όπως ακριβώς ήρθε. Καθώς η φιγούρα της ξεμάκραινε, και προσπαθώντας να καταλάβει τι έγινε, άνοιξε με περιέργεια τη σακούλα και αντίκρισε μικρά σπιτικά καλούδια. Τα λίγα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, τυλιγμένα με πολύ αγάπη στο αλουμινόχαρτο, του θύμισαν αυτούς που έκαναν οι γονείς του όταν ήταν παιδί.. η πείνα όμως δεν επέτρεπε πολλές σκέψεις. Η μυρωδιά από το ψητό με τις πατάτες που βρίσκονταν σε ένα άλλο πακέτο παρέσυραν τις σκέψεις του… Για λίγες στιγμές πίστεψε ότι βρίσκονταν πάλι στο σπίτι του.

Ήταν δύσκολα.. είχαν ήδη περάσει 3 χρόνια αλλά φαίνονταν ότι πέρασε μια μέρα.. Μέσα του πενθούσε ακόμα, τη χαμένη του ζωή.. Δε μπορούσε να το χωνέψει, πως από τη μια στιγμή στην άλλη έχασε το σπίτι του, την οικογένειά του και βρέθηκε στο δρόμο χωρίς τίποτα.. Να εξαρτάται μόνο από τη βοήθεια των προθύμων, όσων τους είχε μείνει μέσα τους λίγη ανθρωπιά.. Αλλοίμονο, αν δεν ήταν και αυτοί που θα βρίσκονταν, σκέφτηκε.. Τι τιμωρία όμως και αυτή, να πληρώνει λάθη και σπατάλες άλλων.. όμως ήξερε καλά μέσα του, ότι ήταν τα δικά του λάθη που τον οδήγησαν στη κατάσταση που βρίσκεται.. Πόσο αλήθεια μετάνιωνε που ήταν τόσο ευκολόπιστος, που επέλεγε πάντα το άμεσο συμφέρον του, αντί του συνόλου.. Ήταν, όμως, το κρύο που διαπερνούσε το σώμα του, και τα φθαρμένα του ρούχα και παπούτσια που δεν τον άφηναν να ξεχάσει τα λάθη του.. Και δεν ήταν λίγες οι νύχτες που πέρασε να κατηγορεί τον εαυτό του.. γιατί έτσι τον άφησαν να πιστεύει.. ότι φταίει ο ίδιος για όλα, ότι έχει μερίδιο ευθύνης.. και ότι τάχα, το μερίδιο ευθύνης του είναι ίδιο με αυτούς που λάμβαναν τις αποφάσεις, το ίδιο με αυτούς που παντελόνιαζαν τις μίζες.. Πόσο, όμως, ίδιο μπορεί να είναι το μερίδιο ευθύνης σε μια χώρα που η δημοκρατία κατάντησε να ισχύει μόνο τα λεπτά που έριχνε το ψηφοδέλτιο στη κάλπη.. Η απογοήτευσή του ήταν μεγάλη και η ζωή του, αν μπορεί κάποιος να τη χαρακτηρίσει έτσι, στο δρόμο αφόρητη.. Και όμως, να! Μια ηλικιωμένη κυρία, μια τελείως άγνωστη.. εμφανίστηκε σαν άγγελος μέσα στη νύχτα για να βοηθήσει.. Αμέλησε το κρύο, βγήκε από το σπίτι της, και ήρθε να μοιραστεί τα λιγοστά αγαθά της.. είδε το κοινό συμφέρον, την κοινή ανάγκη.. του συνανθρώπου της και έπραξε το αυτονόητο! Για μερικές στιγμές, αισθάνθηκε τη παρηγοριά να του ζεσταίνει πάλι τη καρδιά.. είναι τόσο σημαντικό να ξέρεις ότι δεν σε έχουν ξεχάσει.. Και με αυτές τις σκέψεις, κρατώντας σφικτά την μικρή χιονόμπαλα από τη μια, και ότι είχε περισσέψει από το μικρό γεύμα στη σακούλα από την άλλη, αποκοιμήθηκε..

Πέτρος Βιολάκης

Όταν ο μαρμαρωμένος βασιλιάς ξυπνά…

 Πραγματικά δε γνωρίζω αν αναφέρεται αυστηρά σε ένα θρύλο (το ξύπνημα του μαρμαρωμένου Βασιλιά), ή αν αφορά το νοητικό ξύπνημα των Ελλήνων από τις ξένες σφαίρες υποβολής σκέψης και επιθυμιών. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο μαρμαρωμένος βασιλιάς αποτελεί ένα ζωντανό, στις συνειδήσεις των Ελλήνων, θρύλο, που κρύβει βαθιά μέσα του μια προσδοκία για ένα μέλλον καλύτερο. Σαφέστατα, όμως, αυτό το «καλύτερο» που αποζητούμε  όλοι μας, αποτελεί μια εσωτερική μεταμόρφωση του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα και διαχειριζόμαστε τις επιθυμίες μας.

Η απόκρυψη της «ωμής» πραγματικότητας, όπως αυτή βιώνεται από μεγάλο μέρος του πληθυσμού, από τα ΜΜΕ, όχι απλώς δε βοηθά προς την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, αλλά το επιδεινώνει. Η πρόσφατη ιστορία, των τελευταίων δεκαετιών της χώρας μας, φέρει αρκετά εξόφθαλμα παραδείγματα συγκάλυψης που υλοποιούνται μέσω ενός πολιτικού καθωσπρεπισμού ο οποίος αρνείται επίμονα να αποδεχθεί υπαρκτά προβλήματα και κοινωνικές αδικίες. Κατά συνέπεια παρουσιάζεται μια «εναλλακτική, ιδεατή πραγματικότητα» όπου όλα τα προβλήματα εξαφανίζονται με «μαγικό» τρόπο ενώ παράλληλα καλλιεργείται μια ευεξία θετικών ανακοινώσεων, που είναι, βέβαια, χωρίς πραγματικό αντίκρισμα.

Τι γίνεται όμως όταν η στρέβλωση αυτή διαρκεί και έχει και ένταση; Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει πραγματικά μεγάλη δυσκολία όχι απλώς στην αποδοχή της «γυμνής αλήθειας» αλλά και στο άκουσμα και την κατανόησή αυτής. Σε αυτό έχει συμβάλει και η μακροχρόνια καθοδήγηση ή αλλιώς ερμηνεία των ειδήσεων από τους δημοσιογράφους, που σταδιακά οδηγεί στην «εκπαίδευση» του κοινού τους στο να μη σκέπτεται και να δέχεται ότι του παρουσιάζεται αβίαστα.

Αυτή στρέβλωση αποτυπώνεται με σαφήνεια και γλαφυρότητα από τον Πλάτωνα, στον αλληγορικό μύθο του «Σπηλαίου», στο έργο του «Η Πολιτεία» (380 π.Χ.) όπου αναφέρεται σε αυτούς που ζουν στο σκοτάδι και σε εκείνον που βγήκε στο φως: Στο σπήλαιο οι άνθρωποι ζούνε φυλακισμένοι σε μια «εναλλακτική, ιδεατή πραγματικότητα» (παραισθήσεις και αυταπάτες) και δεν μπορούν να γνωρίσουν την αλήθεια. Εμπόδιο στην αναγνώριση της αλήθειας είναι «τα δεσμά των αισθήσεων» και η επιβολή των εξουσιαστών, οι οποίοι χειραγωγούν τις αισθήσεις ώστε να προβάλλεται μόνο η πραγματικότητα όπως την καθορίζουν εκείνοι.

Αυτή η προ-καθορισμένη, ιδεατή πραγματικότητα αποτελεί τη σύγχρονη Πλατωνική «σπηλιά», όπου τα ΜΜΕ έχουν αναλάβει το ρόλο του εντολοδόχου (και μερικές φορές εντολέα). Ως εκ τούτου, φροντίζουν να κρατούν ερμητικά κλειστά την έξοδο από τη σπηλιά, προς το φως της αλήθειας και της πραγματικότητας, άλλοτε με παραπλάνηση, άλλοτε με σύγχυση και με φόβο.

Και αν, εκ πρώτης φαίνονται αδύναμοι και ανυπεράσπιστοι οι πολίτες στη «τέχνη» της παραπλάνησης και εκφοβισμού πολλών εντολοδόχων ΜΜΕ, και άλλων «επαγγελματιών» του χώρου, η απλή ορθολογική προσέγγιση και διασταύρωση των προβεβλημένων ειδήσεων με ταυτόχρονη απόρριψη των ερμηνειών αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο άμυνας. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ξεχωρίζουμε το μείζον, το σημαντικότερο θέμα από τα φαινομενικά σημαντικά.. για παράδειγμα τα θέματα επιβίωσης συμπολιτών μας, τα θέματα ανεργίας, υγείας, παιδείας, αυτοκτονιών, επιθέσεων (ασφάλειας) και άλλα. Δηλαδή αυτά που μας επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, είναι σίγουρα σημαντικότερα από όποια άλλη πολιτική δήλωση ή ερμηνεία που στοχεύει στη δημιουργία ενός ιδεατού κλίματος.

Πραγματικά, πριν μερικές ημέρες βρέθηκα έξω από ένα ισόγειο (μικρό) διαμέρισμα, στο οποίο πριν μερικούς μήνες είχανε κόψει το ρεύμα και το βράδυ φωτίζονταν με μικρά κεριά, που πιθανόν να είχε πάρει από κάποια εκκλησία. Αυτό το σπίτι κάηκε ολοσχερώς.. Πόσο να ενδιαφέρει τους κατοίκους, του καμένου σπιτιού, για την αναμενόμενη ανάπτυξη (πολιτικές δηλώσεις) ή όποιες πολιτικές κόντρες, όταν οι ίδιοι έχασαν τα πάντα..

Με μικρά, αλλά σταθερά βήματα, προς τη κατεύθυνση της απεξάρτησης από τις υφιστάμενες ερμηνείες και μεγαλοστομίες, θα αρχίσει να λαμβάνει «σάρκα και οστά» το νοητικό ξύπνημα των Ελλήνων και της επαναφοράς των «μαρμαρωμένων συνειδήσεων».

Πέτρος Βιολάκης

Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Πανεπιστήμιο Exeter (UK)

Λίγα λόγια για το «μαρμαρωμένο βασιλιά»: Γεννημένος το 1193 στο ιστορικό Κάστρο της Θράκης, στο Διδυμότειχο, ο Άγιος Ιωάννης Δούκας Βατατζής, ο μαρμαρωμένος βασιλιάς σύμφωνα με το θρύλο, έμεινε στην ιστορία ως προστάτης των αδικούμενων, ευπρόσιτος, πράος, σεμνός και ταπεινός με όλους. Επίσης, υπήρξε ο προστάτης και συμπαραστάτης της αγροτικής και αστικής τάξης, επίταξε, κατόπιν απογραφής, τεμάχια γης από τους μεγαλοκτήμονες και τους αριστοκράτες και τα διένειμε σε όλους τους φτωχούς υπηκόους του, ώστε να ζουν άνετα και ανθρώπινα! Στάθηκε αληθινός “πατέρας των Ελλήνων”.

Πολιτικός καθωσπρεπισμός, χάος και αναρχία..

 Πολιτικός καθωσπρεπισμός, χάος και αναρχία.. μια μέγγενη που στραγγαλίζει τη κοινωνία μας και μας εξωθεί στα άκρα.. άλλους γρήγορα, όπως τον άτυχο συμπατριώτη μας που έπεσε νεκρός από μια επίθεση μίσους.. και άλλους αργά και βασανιστικά, όπου με μικρές αλλά σταθερές οικονομικές αφαιμάξεις, τους οδηγεί στην απελπισία και στην αυτοκτονία.

Και εμείς, τάχα νομίζουμε ότι ξέρουμε τους αυτουργούς..Όμως, οι ηθικοί αυτουργοί, που πότισαν και ποτίζουν με μίσος ανήλικες και ενήλικες ψυχές δε θα λογοδοτήσουν ποτέ.. Μπαίνουν ανενόχλητοι σε σχολεία, πανεπιστήμια. Τότε που οι πνευματικές αντιστάσεις είναι λίγο χαμηλότερες.. για να μολύνουν, πριν καν σχηματιστούν, συνειδήσεις.. να τις γεμίσουν παραληρηματικά ιδεολογήματα.. και τι καταφέρνουν..; μας χωρίζουν σε χρώματα, ιδεολογικές παρατάξεις και κόμματα που διψούν για δύναμη.. «Με ιδιαίτερη προτίμηση οι κομματικές προπαγάνδες στρέφονται στους νέους, στα παιδιά των Γυμνασίων και των Δημοτικών ακόμη Σχολείων, που αποτελούν την ευκολότερη λεία. Όλοι υπόσχονται Δημοκρατία και όμως δεν υπάρχει αντιδημοκρατικότερο πράγμα από το να παίρνεις ένα άβγαλτο παιδί, να το εγκλωβίζεις τόσο πρόωρα σε κάποιο κομματικό φανατισμό» (+Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης).. Και αυτή την κομματικοποίηση και τον εγκλωβισμό πληρώνουμε σήμερα.

Οι ίδιοι ηθικοί αυτουργοί, ποδοπατούν κράτος και σύνταγμα με ιδιαίτερη άνεση, αδιαφορώντας αν οι προγονοί μας έδωσαν την ίδια τους τη ζωή, για να απολαμβάνουμε σήμερα αγαθά όπως την ελευθερία.. Και όπως τεμαχίζουν και πωλούν τη πατρίδα μας, τεμαχίζουν τις ψυχές μας, τα όνειρά μας και τα σώματά μας.. για μερικά αργύρια εξουσίας. Και όταν τα άλλα αποτυγχάνουν, τότε με τραμπουκισμό και άναρθρες κραυγές προσπαθούν να επιβληθούν. Άλλοι, με το λεγόμενο πολιτικό καθωσπρεπισμό, μας επιβάλλονται με το «γάντι».. με ένα γάντι καθωσπρεπισμού, που κρύβει πολύ καλά τη μπόχα και τη δυσωδία τους..  Μάλιστα, είναι τόσο μεγάλη η διαφθορά τους, που οι ίδιοι δε γνωρίζουν (πλέον) ότι είναι διεφθαρμένοι..

Από την άλλη, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το χάος και την αναρχία.. την άλλη όψη του νομίσματος, που αποσκοπεί στο τρόμο, και τη διάλυση των εναπομεινάντων δομών αυτού που σήμερα τολμούμε να ονομάζουμε Ελληνικό κράτος.. Στο όνομα αυτής της αναρχίας και με εργαλείο (πάλι) τον τραμπουκισμό, καταστρέφονται εθνικά σύμβολα, περιουσίες ενώ απειλούνται πολίτες από απρόσωπους (φαινομενικά) όχλους, τους «γνωστούς- άγνωστους».

Και εμείς, εγκλωβισμένοι σε αυτή τη μέγγενη, θα πρέπει να υπομένουμε ή να περιμένουμε το επόμενο προεκλογικό δίλλημα, που θα μας ωθήσει να πάρουμε μια, εκ των ειλημμένων από άλλους αποφάσεων.. για το «καλό μας», για τη πατρίδα, για τα παιδιά μας.. στο όνομα των προγόνων μας, και φυσικά για να μη θρηνήσουμε άλλα θύματα.. Πότε αλήθεια θα μάθουμε να σκεπτόμαστε μόνοι μας;

Καλό ταξίδι Παύλο.. και στο άλλο παλικάρι που «έσβησε» στην εντατική.. εύχομαι η «θυσία» σας, όπως και όσων έχουν σπρωχτεί σε βίαιη «φυγή» από τα εγκόσμια, να μη πάει χαμένη. Να είναι η τελευταία και να κλείσει αυτό το φαύλο κύκλο αίματος της πατρίδας μας.

Πέτρος Βιολάκης

Αναζητώντας τις ρίζες της Ελληνικής Κρίσης – μια άλλη οπτική.

Η Ελληνική οικονομική κρίση είναι εδώ και μας ταλαιπωρεί ΟΛΟΥΣ. Είναι, όμως, αποτέλεσμα ηθικής κρίσης; Είναι αποτέλεσμα πολιτικής (και όχι μόνο) διαφθοράς; Είναι αποτέλεσμα αλλοτρίωσης των θεσμών ή αποτελεί μέρος ενός παγκόσμιου παιχνιδιού κερδοσκοπίας εις βάρος της χώρας μας; Το μόνο σίγουρο είναι το γεγονός ότι το πρόβλημα της κρίσης πρέπει να ΛΥΘΕΙ ΑΜΕΣΑ, και να χτυπηθεί στη ρίζα του. Το παρόν κείμενο αποτελεί μια άλλη οπτική που αναζητά τις ρίζες του προβλήματος στο βάθος της (πρόσφατης) ιστορίας της χώρας μας. Αναζητά τα αίτια που δεν επέτρεψαν στο Ελληνικό κράτος να λειτουργήσει και να αποτραπεί η κρίση που βιώνουμε σήμερα.

Γιατί, όμως, δεν «δούλεψε» το ίδιο το κράτος; Γιατί καταρρέουν οι θεσμοί της Ελλάδας; Γιατί δεν υπερασπίζονται το κράτος τους οι θεσμοφύλακες, οι ίδιοι οι πολίτες; Γιατί, απλούστατα τα αίτια της Ελληνικής ηθικό-οικονομικής κρίσης αποτελούν προϊόν μακροχρόνιας σύγκρουσης πολιτικών ιδεολογιών, αλλά και συνδεδεμένων νοοτροπιών που έχουν παρεισφρήσει στην αντίληψη και στη καθημερινή μας συμπεριφορά. Βάσει, λοιπόν, των ανωτέρω, η πιθανή χρονολογική «έναρξη» της ιδεολογικής αυτής σύγκρουσης δύναται να τοποθετηθεί στα μέσα του 1940-50, οπότε η Βρετανία και ο Στάλιν είχαν συμφωνήσει ότι η Ελλάδα θα ανήκει στη Βρετανική μεταπολεμική σφαίρα επιρροής. Τη σκυτάλη από τη Βρετανία, έλαβε το 1946 η αμερικανική κυβέρνηση, με δηλώσεις υποστήριξης προς την Ελλάδα, πώληση οπλικών συστημάτων, συστάσεις για αναθεώρηση της οικονομικής βοήθειας και οικονομικής αποστολής εμπειρογνωμόνων προς τη χώρα. Το ευσεβές (αν μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι) πρόγραμμα των ΗΠΑ αναμενόταν να δώσει ένα τέλος στις προσπάθειες των κομμουνιστών για ανάληψη της εξουσίας και παράλληλα να προσανατολίσει την Ελλάδα προς τη δύση.

          Η κατάσταση που ακολούθησε είναι λίγο-πολύ γνωστή, με τις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΛΑΣ να μην αποδέχονται αυτή τη συμφωνία και να προσπαθούν σε κάθε περίπτωση να αναλάβουν την Εξουσία. Την ίδια περίοδο, ο Στάλιν εύγλωττα ανέφερε για τους Έλληνες κομμουνιστές: «όχι, δεν έχουν καμία προοπτική επιτυχίας. Η εξέγερση στην Ελλάδα πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατόν». Την ήδη υπάρχουσα εκρηκτική, μεταπολεμική κατάσταση δυναμίτισαν περισσότερο ο ξένος επεμβατισμός και ο διχασμός σχετικά με το «ευαίσθητο» θέμα της τιμωρίας ή μη των συνεργατών των Γερμανών. Όλα τα προαναφερθέντα αποτέλεσαν τα βασικά σημεία που οδήγησαν στα βίαια γεγονότα στις αρχές του Δεκέμβρη του ‘44. Μερικούς μήνες μετά, η συνθήκη της Βάρκιζας (Φεβρουάριος 1945) θα εξασφάλιζε πολιτικά δικαιώματα, πολιτική αμνηστία, εκκαθάριση δημοσίων υπηρεσιών από συνεργάτες Γερμανών, ψήφισμα για τη μοναρχία, εκλογές και διάλυση των αντάρτικων σωμάτων ΕΛΑΣ. Φυσικά οι όροι της συμφωνίας δε τηρήθηκαν ΠΟΤΕ, αντί αυτών: η αστυνομία και η χωροφυλακή δεν εκκαθαρίστηκαν από συνεργάτες των Γερμανών ενώ η δωροδοκία και η ευνοιοκρατία εξαπλώθηκαν.

Καθώς τα προβλήματα δεν αντιμετωπιζόταν από τους παραδοσιακούς πολιτικούς, είτε από άγνοια είτε από αδυναμία παραγωγής ουσιαστικής πολιτικής, η συσσώρευση των προβλημάτων αυξανόταν, ενώ το ιδεολογικό χάσμα γινόταν μεγαλύτερο. Χαρακτηριστική η δήλωση του αμερικανού πρέσβη Λίντον Μακβή (1947) –η οποία και αγνοήθηκε- που προειδοποιούσε για ένα εκκολαπτόμενο ιδεολογικό εμφύλιο, παρόμοιο με αυτόν που είχε ξεσπάσει στην Ισπανία.

          Ο ιδεολογικός αυτός διαχωρισμός κρατεί μέχρι σήμερα, άλλοτε αμβλύνοντας τις διαφορές και άλλοτε γεφυρώνοντας χάσματα. Πράγματι, από τα μέσα του 1940 έχουμε χωριστεί σε δύο κυρίαρχους ιδεολογικούς χώρους (κέντρο αριστερά - αριστερά και κέντρο δεξιά - δεξιά) που παλεύουν για την εξουσία. Ως φαίνεται, δεν έχουμε καταλάβει ότι έχουμε (ακόμα) στην ιδιοκτησία μας το καλύτερο «οικόπεδο» στον κόσμο. Βέβαια, ίσως για αυτό τον ιδεολογικό αλληλοσπαραγμό να ευθύνεται (κατά κάποιο τρόπο) η Ελληνική επανάσταση του 1821, και ο (επανα-)διαφωτισμός που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η Ελληνική επανάσταση κατάφερε με σκληρούς αγώνες και θυσίες να απελευθερώσει το γένος, όμως περιόρισε το Ελληνικό έθνος σε γεωγραφικά σύνορα. Όμως, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ΔΕΝ πρέπει να ερωτευόμαστε τις λέξεις, ούτε να εξαρτόμαστε από ιδέες. Είναι απλώς εργαλεία, που λύνουν συγκεκριμένα προβλήματα και κοινωνικές αδικίες (που δημιουργούνται) σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και διαφορετικές κοινωνίες.

          Εμείς, που παραλάβαμε αυτό το κράτος και αυτό το έθνος, οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι ο Ελληνισμός υπερβαίνει τα όρια του κράτους και απλώνεται όπου φτάνει η γλώσσα μας, ο «βαρυσήμαντος» πολιτισμός και οι παραδόσεις μας. Στα πλαίσια αυτά, έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε ΟΛΑ τα «σημαντικά» πλεονεκτήματα που έχουμε, όπως η συμμετοχή στην ΕΕ, μια ιδιαίτερα σημαντική διέξοδος για το παγκοσμιοποιημένο σύστημα και τις παγκόσμιες αγορές. Μέσω, λοιπόν, της ΕΕ, πρέπει με εξωστρέφεια να «μεγαλώσουμε» και να δυναμώσουμε το Ελληνικό Έθνος, να το κάνουμε αντάξιο της παρακαταθήκης που λάβαμε και επιτέλους να σταματήσουμε να «τρώμε» τις σάρκες μας ως λαός. Αυτό το έξωθεν επιβεβλημένο παιχνίδι του αλληλοσπαραγμού πρέπει να τελειώσει! Πλέον, οι συνέπειες κινδυνεύουν να μεταφερθούν και στις επόμενες γενιές.

Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα συνονθύλευμα πολιτικών ιδεολογημάτων, λόγω ιδιομορφιών γεωγραφικής θέσης και γεωμορφολογίας. Κάθε τοπική κοινωνία, στη χώρα μας, έχει τη δική της δυναμική, εξέλιξη και πορεία βασιζόμενη σε τοπικούς οικονομικό-κοινωνικούς παράγοντες που αποτελούν το τοπικό μοντέλο ανάπτυξης, που είναι συνδεδεμένο με αντίστοιχα πολιτικά ιδεολογήματα. Στα πλαίσια αυτά, είναι ορατό ότι η όποια βίαιη επιβολή ενός εκ των κυρίαρχων ιδεολογικών χώρων αναπάντεχα καταστρέφει τον άλλο, ενώ δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες και βάζει στο περιθώριο ολόκληρες κοινωνικές ομάδες. Αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος των έξωθεν παρεμβάσεων στα εσωτερικά της χώρας μας, η αποτροπή της ιδεολογικής συνύπαρξης και η δημιουργία πλήρους υποταγμένων, στα ξένα συμφέροντα, ομάδων συμφερόντων, που φυσικά είναι ανίκανες να παράγουν την όποια ωφέλιμη πολιτική για τους πολίτες αυτής της χώρας.

Πέτρος Βιολάκης

Υποψήφιος Διδάκτορας

Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Πανεπιστήμιο Exeter (UK)

Εδώ ευθύνη εκεί ευθύνη… μα που πήγε η ευθύνη…;

Σε μια εποχή που όλοι και όλα αμφισβητούνται, κανείς δε ψάχνει για ευθύνες.. γιατί απλούστατα οι ευθύνες αναζητούν κηδεμόνα και υπονοούν τιμωρία. Η τιμωρία δεν είναι πια της μόδας γιατί δημιουργεί διακρίσεις που για τη δημοκρατική νοοτροπία μας είναι απαράδεκτες. Προτιμούμε μια ανούσια συλλογική ενοχή αντί για μια ουσιαστική ατομική ευθύνη». Ακριβώς εκεί που ακούστηκε το: «Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής» (Θεόδωρος Πάγκαλος Βουλή, 21.09.2010). 

            Είναι, πλέον, σαφές ότι η πλήρη ιδεολογική, ηθική και πολιτική σύγχυση της εποχή μας, πηγάζει από την έλλειψη αυτογνωσίας (ηθελημένα ή μη), από την αποφυγή ανάληψης ευθυνών ή απλούστατα από την προτίμηση μετάθεσης των ευθυνών. Κατά συνέπεια για «όλα τα κακά της μοίρας μας», εύκολα μπορούμε να κατηγορούμε ότι φταίνε οι μετανάστες, φταίνε οι πολιτικοί, φταίνε οι συνδικαλιστές, φταίει ο γείτονας, φταίει ΠΑΝΤΑ ο άλλος… Σήμερα συνεχίζουμε να πληρώνουμε παλαιές, αλλά και πρόσφατες αμαρτίες μιας και ενώ «μπορούμε να αποφύγουμε τις ευθύνες μας, δεν μπορούμε να αποφύγουμε τις συνέπειες επειδή αποφύγαμε τις ευθύνες μας».

Θα πρέπει να θυμηθούμε ή και να μάθουμε (για όσους δε γνωρίζουν) να λέμε πάλι ΟΧΙ, γιατί «η ευθύνη γεννιέται όταν δεν λέμε εγκαίρως «όχι» (Λέων Τρότσκυ, 1879-1940). Η αποδοχή της λογικής «μαζί τα φάγαμε» αποτελεί –για εκείνους με τη μεγαλύτερη ευθύνη- σανίδα σωτηρίας για τη συνείδησής τους αλλά και των «κεκτημένων τους», που με τόσο «κόπο» και «τέχνη» συσσώρευσαν όλα αυτά τα χρόνια. Σε αυτό τον επιμερισμό ευθυνών τα ΜΜΕ δεν είναι άμοιρα ευθυνών, μιας και «η εξαφάνιση της αίσθησης ευθύνης είναι η πιο απροσδόκητη συνέπεια της υποταγής στην εξουσία». Για αυτό ακριβώς το λόγο θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε ΜΟΝΟΙ μας: να διυλίζουμε τη είδηση, να αφαιρούμε την ερμηνεία και να κρατούμε την αντικειμενική πληροφορία.

            Πλέον, κατέχοντας αυτά τα εργαλεία, της ξεκάθαρης άποψης για την ευθύνη και της αντικειμενικής πληροφόρησης, περνάμε σε πράξεις. Σε πράξεις πρωτίστως που αφορούν τον εαυτό μας. Ας θυμηθούμε τα λόγια του Μολιέρου: «Δεν είμαστε υπεύθυνοι μόνο γι’ αυτό που κάνουμε αλλά και γι’ αυτό που δεν κάνουμε», αλλά και από τη θρησκεία μας, που αναφέρει ξεκάθαρα: «να προσεύχεσαι σαν όλα να εξαρτώνται από το Θεό. Να δουλεύεις σαν όλα να εξαρτώνται από σένα» (Ιερός Αυγουστίνος).

Πρέπει, λοιπόν, να κατανοήσουμε ότι όσο και αν αναρωτιόμαστε γιατί κάποιος δεν κάνει κάτι, ότι αυτός ο κάποιος δεν είναι άλλος από εμάς τους ίδιους. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να απαιτήσουμε και να γίνουμε η αλλαγή που επιθυμούμε, γιατί όσο «κάνεις αυτό που είσαι. (τότε) Γίνεσαι αυτό που κάνεις (Robert Musil).

Πέτρος Βιολάκης

Υποψήφιος Διδάκτορας

Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Πανεπιστήμιο Exeter (UK)